Праект “Стары Каменец”

Гэты праект робіць гісторыю нашага горада цікавай і жывой. Не жудаснай каламутай на ўроках у школе і падручніках, прыдатных толькі для падпалкі грубы, а даступнай і захапляльнай як для дзяцей, так і для сталых. Праект “Стары Каменец” адкрывае таямніцы гісторыі нашага горада і разгадвае яе мноства загадак, прэпаруючы кожную гіпотэзу пад лупай скепсісу, стоптваючы горад ножкамі і дыхаючы векавым пылам у архівах.

Праект робіць нашу гісторыю даступнай з дапамогай кампутараў і планшэтаў, а таксама на паперы ў выглядзе кнігі. Ён ствараецца не ў адзіночку, а талакою: аматарамі і прафесіяналамі. Рады ўсім і любой дапамогі – дзверы адчынены круглыя суткі, фэйс-кантроль і дрэс-код адсутнічаюць.

І нарэшце, то дзеля чаго ўсё гэта пачалося. Нам абавязкова трэба ЎСПОМНІЦЬ, кім мы былі, ЗРАЗУМЕЦЬ, кім сталі і ДАВЕДАЦЦА, якімі можам стаць.

Што зроблена?

Сайт «Камянец і ваколіцы» даў прытулак праекту «Стары Каменец». Сярод гараджан было распаўсюджана 200 асобнікаў кампакт-дыскаў з імправізаваным фотаальбомам.

Са студзеня 2016 гады пачаліся штотыднёвыя публікацыі фатаграфій у раённай газеце “НК” у рубрыцы «Камянеччына на старых фота», завошта і атрымала дыплом.

У 2017 годзе завершаны працы па сканаванні фотастужак з негатывамі Георгія Грушэўскага. Усяго атрымалася 6800 здымкаў.

1 красавіка 2019 года ў свет выйшла 100 асобнікаў альбома 3-х гадовых публікацый “Камянеччына на старых фота”, а сам праект 3 траўня атрымаў Гран-пры конкурсу “Залатая літара” і дыплом Брэсцкага аблвыканкама за маштабны творчы праект.

Шмат год папаўняецца “Слоўнічак” словамі мясцовай беларуска-палескай гаворкі, якую яшчэ можна пачуць з вуснаў шматлікіх жыхароў Камянецкага раёна.

Напрацягу 9 месяцаў 2019 года ў газеце “НК” публікаваўся новый праект “Адкрываем Каменец наноў”. За яго ў 2020 годзе газета была ўзнагароджана яшчэ адной “Залатой літарай”.

Да канца 2019 года на аснове гэтага праекта быў зроблены мабільны аудыя-гід “Знаёмцеся – Каменец!” з маршрутами на 4-х мовах, а таксама каля вежы усталяваны QR-код са спасылкай на гэты маршрут.

У 2020 годзе было выдана некалькі асобнікаў альбома публікацый “Адкрываем Каменец наноў”. Адзін быў пераданы ў цэнтральную раённую бібліятэку.

Увесну 2021 года Таццяна Раманюк (г.Кобрын) перадала ўсе негатывы і фатагрфіі свайго бацькі Васіля Замулкі, які працаваў фотакорэспандэнтам у раённай газеце “Ленінец”. Працэс сканавання, нажаль, вельмі марудны, бо колькасць негатываў больш за дзесяць тысяч.

1 верасня 2021 года малым тыражом выдан фотаальбом “Каменец. 100 гадоў на фотаграфіях”, у якім апублікавана 750 здымкаў горада з апісаннем кожнага за ўсё мінулае стагодзе. Па адному асобніку было перадана ў цэнтральную раённую бібліятэку і ў бібліятэкі камянецкіх школ. Для асабістага карыстання можна набыць наўпрост у інтэрнэт-краме выдавецтва.

У 2022 годзе на інтэрнэт-аўкцыёне даў рады набыць 58 фатаграфій горада Каменца і Замаст часоў Першай сусветнай вайны. Такого горада яшчэ ніхто ня бачыў! Унікальныя здымкі, якія выпадкова трапіліся ў продажы, прыехалі з Германіі ў Каменец. Нажаль, не ўсе былі набыты, але імпрэзу ўжо можна рабіць.

У 2023 годзе з’явілася магчымасць пабачыць свет альбому-кніге “Каменец. Цікавосткі пра горад”. Вам гарантавана займальнае знаёмства з горадам і падарожжа па ім!

Што трэба зрабіць?

Ператварыць сціплую інтэрнэт-старонку ў годны медыя-прадукт з цікавай, а ў наступным і карыснай інфармацыяй. Гэтакі перадавы віртуальны праект, які па макулінках збірае, ратуе і захоўвае наша мінулае.

Што далей?

А далей музей горада! Талакою…

Як?!

За гады працы з камянчанамі я ўбачыў наступныя перадумовы:

1. Людзі гатовыя перадаваць сваю маёмасць у музей і толькі ў музей і з крыўдай перажываюць, што не могуць гэтага зрабіць
2. Школьным музеям ніхто не давярае
3. Я, як жыхар горада і просты чалавек, у дадзеным выпадку не маю маральнага права прыняць чужую маёмасць у сваё валоданне
4. Адказныя афіцыйныя персоны не стварылі ўмоў для атрымання вышэйпаказанай маёмасці і яе захоўванні (хоць спробы былі)
5. Бюджэт не зможа пацягнуць чарговую стратную ўстанову (а я і не настойваю, што гэта мерапрыемства павінна быць за дзяржаўныя грошы) 

Высновы…

1. Праект “Стары Каменец” паўстае ў выглядзе некамерцыйнай арганізацыі (фонд ці грамадская арганізацыя)
2. Арганізацыя знаходзіць жыхароў горада, якія жадаюць і могуць дапамагчы
3. Арганізацыя збірае і зарабляе законнымі спосабамі матэрыяльныя сродкі для выканання пункта 4
4. Арганізацыя знаходзіць прыстойнае памяшканне для адказнага захоўвання перададзеных артэфактаў і, па магчымасці, іх экспанаванні
5. Перадача маёмасці суправаджаецца натарыяльным афармленнем адпаведных дакументаў
6. Выйсце на стварэнне Музея

Як дапамагчы?

Пакуль самы даступны спосаб дапамагчы развіццю гэтага сайта і ў цэлым праекту “Стары Каменец” – ахвяраваць 50, 60 ці 100 рублёў, а ў знак падзякі вы атрымаеце адну з трох кніг-альбомаў пра Каменец: “Падчас Першай сусветнай вайны на старых паштоўках”, “Цікавосткі пра горад”, “100 гадоў на фатаграфіях” адпаведна. Пішыце на электронную пошту kamenetsby1276@gmail.com